Skip to content

Azərbaycan Dilində “-dik” Formalarını Mənimsəmək Çətinlikləri: Şəxsi Təcrübə və Qrammatik Təhlil

Yadıma düşdü ki, fransız dilində sifətlərin susmaya görə isimdən sonra gəlməsi mənə əvvəlcə nə qədər qəribə görünürdü. Buna alışmaq lazım idi. İndi isə hər şey artıq avtomatik baş verir.

Azərbaycan dilində hal-hazırda mənim hələ də öyrəşə bilmədiyim ən çətin şey “-dik” formasıdır. Bunları həm anlamaq, həm də istifadə etmək çətindir. Onları mənimsəmək üçün çox oxumaq, çox dinləmək lazımdır. Mən hələ bu həddi keçməmişəm.

Azərbaycan dilində -dıq/-dik/-duq/-dük formaları (ahəng qanununa əsasən) aşağıdakıları yaratmaq üçün istifadə olunan vacib feil formalarıdır:

  • Keçmiş zaman feili sifətləri: gördüyüm (o şey ki, mən gördüm) bildiyim (o şey ki, mən bildim) oxuduğum (o şey ki, mən oxudum)
  • Tabeli cümlələr: Bildiyim qədər (mən bildiyim qədər) Gördüyüm kimi (mən gördüyüm kimi)

Xüsusiyyətləri:

  • Bu formalardan sonra həmişə mənsubiyyət şəkilçiləri gəlir (-ım/-im/-um/-üm və s.)
  • Onlar isimlər kimi hallanır
  • Hal şəkilçilərini qəbul edə bilirlər

İstifadə nümunələri:

  • Gəldiyimi bilirəm (Mən bildim ki, gəlmişəm)
  • Yazdığın məktub (Sənin yazdığın məktub)
  • Dediyiniz kimi (Siz dediyiniz kimi)

Əslində, burada hər şey anlaşılandır, amma buna alışmaq çətindir. Anlamağa gəldikdə isə, uzun cümlələrdə problemlər yaranır.

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir